Foto: Saxifraga-Mark Zekhuis
Foto: Karel Noy
Het vliegend hert is ongetwijfeld een van de spectaculairste insecten van Nederland.
Komt vooral voor op de Veluwe, Twente en Zuid Limburg op aftakelende eiken en beuken met witrot. De schimmels breken de cellulose en de lignine af maar laten de suikers ongemoeid. Hiervan leven de vliegend herten, zowel de larven als de volwassenen.
De kevers zijn te vinden tussen eind mei en eind juli vooral in de avonduren.
Het mannetje kan wel 5 tot 9 centimeter groot worden, waarbij met name de gewei-vormige kaken zeer opvallen. De mannetjes gebruiken deze kaken om vrouwtjes en rivaliserende mannetjes te imponeren, ze kunnen ze niet gebruiken om mee te eten.
Tijdens het vechten om vrouwtjes gebruiken de mannetjes de gewei-vormige kaken om elkaar uit de bomen te gooien.
Het vrouwtje is veelal een stuk kleiner en missen de opvallende grote kaken. Vrouwtjes hebben kleine zwarte kaken waarmee ze de bast van bomen openknippen. Hierdoor komen er sappen vrij waar zij, hoornaars en vlinders van genieten.
Foto: Karel Noy
Foto: Saxifraga-Mark Zekhuis
De kever is aan de onderkant goed beschermd door een hard pantser versierd met een goudkleurige harige krans om zijn halsschild.
Aan alle zes zijn pootjes zitten twee weerhaakjes waardoor ze zelfs op de gladde bast van de beuk genoeg grip hebben om omhoog te klimmen.
De kevers zijn te vinden tussen eind mei en eind juli vooral in de avonduren. Bij warm weer, > 25° C, zijn de insecten zelfs overdag erg actief.
Op warme avonden (temperatuur boven de 16 graden) bestaat de kans dat je de mannetjes ook vliegend tegenkomt. Onder de 16 graden kunnen ze niet vliegen. De vlucht ziet er ook apart uit. Doordat ze zo groot en zwaar zijn vliegen ze namelijk verticaal.
Het vrouwtje zet enkele tientallen eitjes af. Dit gebeurt vaak bij eiken- of beukenstobben waar de schimmel witrot aanwezig is. Deze schimmel breekt de cellulose en de lignine af maar laat de suikers ongemoeid. De suikers zijn voeding voor de larven en volwassen van het vliegend hert. De larven hebben deze suikers dus jarenlang nodig om te groeien en om hun uiteindelijke vorm te krijgen.
Foto: Marc Overmars
Een temperatuur van min 13 graden is nodig voor de micro-organismen om de cellulose af te kunnen breken wat dient als voedsel voor de larven. De grootte van de insecten hangt af van de hoeveelheid voedsel dat ze in hun larve stadium hebben gekregen.
Het laatste jaar dat de larve onder de grond zitten verpoppen ze nog één keer, de zomer erna komen ze als volwassen kever boven de grond.
De kevers verpoppen na 4 tot 8 jaar en ontwikkelen zich dan in 4 weken tot volwassen kever.
In Mei-Juni wordt onder de grond het vliegend hert geboren, terwijl bovengronds de mannelijke herten vechten om de vrouwtjes.
Als volwassene leven ze één seizoen. Volwassen mannetjes leven enkele weken en volwassen vrouwtjes leven 2 maanden.
Volwassen dieren drinken graag van bloedende bomen. Vooral de vrouwtjes zijn geïnteresseerd in het sap dat uit de boom stroomt.
De mannetjes zelf kunnen over het algemeen maar slecht bij het sap van de boom omdat hun gewei in de weg zit. Onder sommige omstandigheden lukt het toch, en dat hebben we op de film weten vast te leggen. Je ziet op dit filmpje het bijzondere gele tongetje dat ze gebruiken om het sap op te zuigen!
Bron:
Wikipedia
Nature Today
Natuurmonumenten – Boswachter blog
Foto’s : Karel Noy
Marc Overmars
Daan Drukker
Saxifraga – Mark Zekhuis