Reuzenzwam

Reuzenzwammen zijn de grootste zwammen van Nederland, en zelfs van Europa. Ze vormen grote, bruine, waaiervormige platen van soms wel een meter breed. De platen vormen dikke trossen van verschillende lagen.
Reuzenzwammen hebben twee functies: aanvallen en daardoor het doden van bomen, maar ook het dode hout opruimen.

De reuzenzwam zorgt voor rot in de wortels en dat betekent het einde van de boom. Bestrijding is niet mogelijk. Reuzenzwammen zijn vooral te vinden op beuk en eik, maar ook soms op paardenkastanje en naaldbomen.

De reuzenzwam ( Meripilus giganteus) is een saprophyte, parasiterende schimmel uit de stam van de steeltjeszwammen (Basydiomycota). De Reuzenzwam veroorzaakt vooral witrot in loofbomen, maar kan ook coniferen aantasten. Het consolevormende, eenjarige vruchtlichaam heeft meerdere hoeden die grote clusters vormen.

De reuzenzwam heeft een groot verspreidingsgebied en is een algemene soort in een groot gebied van Europa.

Kenmerken

De reuzenzwam is te herkennen aan het grote vruchtlichaam van 50 tot 200 centimeter doorsnede en een hoogte van 20 tot 80 centimeter. Ze bestaat uit een groot aantal platte, halfronde tot waaiervormige hoeden die in een rozet uit een centrale knol groeien. Elke hoed heeft een doorsnede van 20 tot 80 centimeter, een breedte van 10 tot 30 centimeter en een dikte van één tot drie centimeter. De bovenzijde van de reuzenzwam is aanvankelijk bleek- tot kastanjebruin, maar wordt donkerroodbruin en concentrisch gezoneerd naarmate de hoed ouder wordt. Het oppervlak is golvend en viltig. De scherpe, golvende rand is wittig tot zwart en is vaak gekerfd.

De wittig-crème buisjes zijn tot tien millimeter lang. Per vierkante millimeter zijn er drie tot vijf witte tot crème poriën, die bij aanraking of beschadiging bruinzwart verkleuren.
Het zachte, vezelige vlees is wittig-crème en geurt zwamachtig.
Het sporenafdruk is wit gekleurd, de sporen zijn bolvormig tot ovaal of ellipsvormig.

Leefwijze

De infectie van een boom begint meestal op een afgestorven hoofdwortel en wordt witrot genoemd. Het veroorzaakt witrot in vooral beuken en eiken, maar soms ook bij andere soorten loofbomen
De witrot beperkt zich voornamelijk tot de wortels, en dan met name op de onderzijde. De verminderde transport vanuit de wortels veroorzaakt vaak een uitgedunde bladerkroon. In een gevorderd stadium kan het wortelstelsel dermate broos worden dat de boom omvalt.

In de zomer en herfst wordt het vruchtlichaam van de reuzenzwam gevormd, wat voornamelijk groeit aan de voet van de stam, maar wordt ook verder weg gevonden, waar de schimmel de wortels parasiteert.

Gebruik

Een oude reuzenzwam wordt over het algemeen als oneetbaar beschouwd, vanwege het stugge vlees en de lichtzure smaak. Jongere exemplaren zijn smakelijker en worden naar verluidt in Japan gegeten. 

De reuzenzwam wordt regelmatig per vergissing gegeten wanneer ze wordt verward met de eetbare eikhaas.
De eikhaas (Grifola frondosa) is een sterk gelijkende schimmelsoort, de hoeden zijn grijzer en hebben grotere poriën. Bovendien verkleuren de buisjes van de eikhaas niet bij kneuzing

Bronnen:

• Wikipedia – Reuzenzwam – Wikipedia
• Nature Today – natuurjournaal 03-10-2022
• Toine de Leeuw – foto’s in het Beekdal