Papierfabriek Schut

door
Papierfabriek Schut langs de Utrechtse weg, de oude schoorsteen is niet meer in gebruik

Papierfabriek Schut is de enige industrie die nu nog herinnerd aan de achttal koren- en papiermolens die vroeger in het Heelsum Beekdal stonden. Maar het had niet veel gescheeld of ook deze was verdwenen, in 1895 brandde de watermolen af  maar de nieuwe in aanbouw zijnde fabriek bleef gespaard.

Op de plek waar nu papierfabriek Schut staat is in de zeventiende eeuw Molen ‘de Veentjes’ ook bekend als Schutsmolen gesticht, waarschijnlijk in 1618 . In 1710 wordt de fabriek verkocht aan de familie Schut die in de omgeving meerdere molens bezat. De papiermolen richt zich op de productie van kwaliteitspapier. In 1894 werd de molen gemechaniseerd; er kwam een 49 pk stoommachine. Kort daarop brand het woonhuis en de watermolen af.  De in aanbouw zijnde nieuwe fabriek bleef gelukkig gespaard. Tot 1977 blijft de familie Schut betrokken bij de leiding van het bedrijf. Nu maakt de fabriek onderdeel uit van de Franse groep Exacompta Clairefontaine S.A. Momenteel produceert men hier nog steeds kwaliteitspapier, onder andere diverse soorten papier voor kunstenaars (aquarel papier, olieverfpapier, schetspapier).

Van nature stromen op de Veluwe beken om het water af te voeren. Al in de middeleeuwen stonden er graanmolens en oliemolens op de Veluwe. In de zeventiende eeuw groeide het aantal papiermolens enorm. De eerste molen in het Heelsums Beekdal werd al voor 1602 gebouwd.

Maar omdat er veel waterkracht nodig was om de molens in het Heelsums Beekdal aan te drijven is de oorspronkelijke beek vergraven zodat deze meer water voerde en er meer hoogteverschil ontstond. Er liepen drie sprengenbeken in het Heelsums Beekdal – De Papiermolenbeek, de Wolfhezerbeek en de Heelsumsebeek. waarlangs in totaal acht molens hebben gestaan. De meeste molens zijn in de loop van de 19de eeuw verdwenen. Een aantal namen van de molens kun je nu nog terugvinden in de het gebied zoals :

  • Papiermolens op de Kabeljauw langs de Papiermolenbeek . Deze molens zijn vernoemd naar de eigenaar – een lompenhandelaar uit Dordrecht. Op de fundering van een van de molens is de huidige boerderij de Kabeljauw gebouwd. De straat is hiernaar vernoemd en ook het nieuwe Ecoduct over de A50 draagt nu deze naam.
  • Papiermolenbeek De Kamp stond aan de Wolfhezerbeek – de naam van het landgoed de Kamp herinnert nu nog aan deze molen.

Een volledige geschiedenis van de fabriek Schut is te vinden op: papiergeschiedenis.nl

Je kan ook een bezoek brengen aan het Papier Museum Renkum

Bronnen

Plaats een reactie