Op 22 april was de eerste bijeenkomst in het kader van het gebiedsproces ‘Heel het Renkums Beekdal’. Dit proces is een vervolg op de bijeenkomsten die de Stichting Renkums Beekdal heeft georganiseerd over actuele ontwikkelingen in het Renkums Beekdal, het Heelsums Beekdal en de Zuidwest Veluwe.

Het gebiedsproces richt zich op het hele stroomgebied van het Renkums Beekdal, dat ligt in de gemeenten Renkum, Wageningen en Ede. Het beoogt een integrale behandeling van omgevingsvraagstukken door de drie gemeenten en terreineigenaren in het gebied. Met dit gebiedsproces stimuleren we burgerbetrokkenheid, waarbij burgers en/of organisaties samenwerken met de gemeenten, het waterschap, de provincie, private en publieke terreinbeheerders. De tweede dialoogbijeenkomst in het kader van het gebiedsproces vindt plaats op 31 mei en heeft als thema ‘Weer water in de beken!?’ . Voor aanmelding zie de website van het Renkums Beekdal.

Burgers praten mee over de toekomst Renkums Beekdalen tijdens eerste bijeenkomst

In het hotel De Buunderkamp, midden in het stroomgebied van de Renkumse beek was op 22 april met ruim 100 aanwezigen de eerste bijeenkomst van het gebiedsproces ‘Heel het Renkums Beekdal’. Doel van dit gebiedsproces is om te komen tot een duurzame visie voor de toekomst van het Renkums Beekdal.

Tijdens de presentaties lieten onder meer de Stichting Renkums Beekdal en vertegenwoordigers van de Provincie Gelderland er geen misverstand bestaan: het gaat hard bergafwaarts met de natuur op de Veluwe en met die van het Renkums Beekdal in het bijzonder. Verzuring en vermesting als gevolg van stikstofneerslag en verdroging door het oppompen van drinkwater en overbebossing hebben grote schade toegebracht aan een van de belangrijkste natuurgebieden van Noord-West Europa. In het Renkums Beekdal, een groot gebied dat zich uitstrekt over de drie gemeenten Wageningen, Renkum en Ede, presenteert de schade zich onder meer in droogvallende beken en een drastisch afnemende biodiversiteit.

De vele en soms tegenstrijdige belangen van onder meer recreatie, landbouw, de drinkwatervoorziening en de houtproductie op de Veluwe zijn daar deels debet aan. Er zijn ingrijpende maatregelen nodig, waarvoor een zo groot mogelijk draagvlak moet worden gevonden om succesvol te zijn.

Stichting Renkums Beekdal heeft voor de start van het gebiedsproces een aanloop van twee jaar achter de rug, met veel lobbywerk. De resultaten zijn bemoedigend.  De drie betrokken gemeenten hebben het Renkums Beekdal inmiddels opgenomen in hun lange termijn visie voor de inrichting van de omgeving. Ook heeft de Provincie Gelderland zich aangesloten bij deze speurtocht naar een duurzame oplossing. Een eerste concrete resultaat ligt al om de hoek: de doorbraak onder de N225 waarmee de Renkumse beek vrije toegang krijgt tot de uiterwaarden.

Volgens Mathieu Pinkers, initiatiefnemer van het gebiedsproces en voorzitter van Stichting Renkums Beekdal, is nu het moment om het proces van natuurherstel van onderaf een breder draagvlak te geven. Ruim honderd bewoners, ondernemers, agrariërs, ambtenaren van de provincie Gelderland en vertegenwoordigers van natuurbeheerorganisaties waren tijdens de lancering van het gebiedsproces aanwezig. In groepssessies spraken de aanwezigen onderling over oplossingen en maatregelen (klein en groot) die als zinvol en haalbaar worden gezien. Vervolgsessies staan gepland. De suggesties worden verzameld om zo te komen tot een advies en een visie van zoveel mogelijk belanghebbenden. Het burgerinitiatief gaat daarover vervolgens in overleg met de Provincie Gelderland.

Het gebiedsproces ‘Heel het Renkums Beekdal’ wordt georganiseerd door een burgerinitiatief van Stichting Renkums Beekdal, in samenwerking met het Natuurcentrum Veluwe, Vijf dorpen in het Groen, IVN Ede, Platform Lage Veluwe, Landgoed Quadenoord, Samenwerkende Milieugroepen Ede, Mooi Wageningen en IVN Zuidwest-Veluwe. Het proces wordt begeleid door een professioneel gebiedsregisseur en wordt ondersteund door de gemeenten Renkum, Wageningen en Ede, Waterschap Vallei-Veluwe en Provincie Gelderland met de programma’s Veluwe op 1, Natuurherstel, Ontsnippering en Gelderse Stikstofmaatregelen.

Tweede dialoogbijeenkomst Gebiedsproces 31 mei 2022: ‘Weer water in de beken!?’

Op tweede bijeenkomst voor het Gebiedsproces ‘Heel het Renkums Beekdal’ gingen de ruim 70 deelnemers met elkaar in gesprek over hoe de verdroging van het beekdalgebied is terug te dringen. Als opstap voor de discussie reikten deskundige sprekers verschillende oplossingsmogelijkheden aan.

Als resultaat van de discussie roepen de deelnemers burgers en bestuurders op:

• zich als goede voogden van de beekdalen te gedragen en op te komen voor de (water)rechten van de beken
• zuiniger om te gaan met water en consumeer gedrag te verminderen
• waterwaterwinningen in de beekdalen af te bouwen en naar elders (Betuwe) te verplaatsen.
• naaldbomen uit de water inzijgingsgebieden voor beken te verwijderen.
• maatregelen te nemen om heide en beeknatuur te herstellen
• de recreatieve druk op de beekdalen door zonering en herinrichting te verminderen en de leefgebieden van soorten als ijsvogel te beschermen.

Maatregelen tegen verdroging kunnen om begrijpelijke redenen weerstand oproepen, maar om ook op langere termijn een prachtig beekdal voor volgende generaties te behouden, is ingrijpen in de toenemende uitdroging echt noodzakelijk.

In volgende bijeenkomsten van het gebiedsproces zullen oplossingen meer concreet besproken worden met vragen als:

• Welke naaldbospercelen kunnen worden omgevormd tot stuifvlakte, heide of loofbos
• Zijn er kansen voor de natuur om op de lage natte delen van de dalen en de rivier moeras en beek en rivierbegeleidende bossen te ontwikkelen.
• Hoe snel kan de drinkwaterwinning uit het beekdal (La Cabine) worden afgebouwd
• Hoe snel kan Parenco afkoppelen van beekdalwaterwinning en het proceswater voor de papierproductie uit de Rijn halen zoals ze in Roermond het al uit de Maas halen
• Hoe kunnen we de toegevoegde waarde van eeuwenoude landbouwpercelen als erfgoed behouden met een natuurinclusief beheer en verwildering voorkomen
• Hoe beschermen wij de ijsvogel

Intussen hebben Provincie Gelderland, Waterschap Vallei en Veluwe en de gemeenten Renkum, Ede en Wageningen, elk naar vermogen, financiële en/of personele steun en samenwerking op het gebiedsproces toegezegd. Daarmee kan voor de begeleiding van het proces een vrijgesteld gebiedsregisseur worden aangesteld. Maarten Witberg gaat dit voor ons vanuit het Bezoekerscentrum Renkums Beekdal doen met een inzet van een dag per week tot t eind van het jaar.

Op de website Renkums Beekdal kunt u de weg vinden naar de verslagen van het gebiedsproces en de aanmelding voor volgende bijeenkomsten en binnenkort ook voor de speciale gebiedsproces nieuwsbrief namens de gebiedspartners van het burgerinitiatief het Gletsjerparadijs.

In De Gelderlander staat een interview met Mathieu Pinkers over de noodzaak van duurzaam beheer om de kwetsbare natuur in het Renkums Beekdal te behouden.

Bron:

Nieuwsbrief Renkums Beekdal 05/6-2022: Burgers praten mee over toekomst Renkums Beekdal – Renkums Beekdal