Natuur beschermen én beleven
Van de Provincie Gelderland
De Veluwe is een van de grootste natuurgebieden van Nederland en onderdeel van het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden: Natura 2000. Het gaat helaas niet goed met deze prachtige Gelderse natuur. Door verdroging, verzuring, vermesting en verstoring gaan bomen dood en verdwijnen planten en dieren. Niks doen is geen optie; door nú in te grijpen, kunnen we ook over 50 jaar wonen, werken en recreëren op de Veluwe. Daarom werken heel veel partijen samen om de Veluwse natuur weer sterk te maken. De provincie is regisseur van de opgave om de natuur in het waardevolle Natura 2000-gebied te behouden en waar nodig te versterken. Ze maken herstelprogramma’s voor bossen, vennen en venen, heide en stuifzanden en beken. Daarnaast is een Recreatiezoneringsplan gemaakt waarin de balans is gezocht tussen natuur en recreatie: beschermen én beleven. Op de meest kwetsbare plekken, bijvoorbeeld de stuifzanden, worden planten en dieren beschermd door ze meer rust te bieden. Waar nodig worden paden en routes verlegd. Op andere plekken worden de recreatie– mogelijkheden juist verbeterd en extra voorzieningen aangelegd. Het Recreatiezoneringsplan is een eerste, maar belangrijke, stap om de komende 10 jaar richting te geven aan het recreatief gebruik van de Veluwe. Er is blijvende samenwerking nodig in het zoeken naar oplossingen die zorgen voor natuurbehoud en voor behoud van de grote recreatieve belevingswaarde van de Veluwe. In deze samenvatting leest u de hoofdlijnen van het Recreatiezoneringsplan, op recreatiezoneringopdeveluwe.nl staat het complete plan.
Belangrijk uitgangspunt in het Recreatiezoneringsplan is het verleiden en geleiden van recreanten: de bewoners, ondernemers, gebruikersgroepen en toeristen. Om zo de nodige rust voor de natuur te bereiken en tegelijkertijd de recreant volop te laten genieten. Bij het maken van het plan is daarom rekening gehouden met bestaande recreatieve routes, woonkernen, horeca, infrastructuur en vakantieparken.
Om de kaart en de bijbehorende maatregelen te kunnen opstellen is een aanpak (methodiek) gemaakt in overleg met terreineigenaren, gemeenten en beheerders. Dat leidde tot vier zones met een verschillend karakter.
De zones – tevens aangegeven op de onderstaande kaart.
Zone A: De poorten van de Veluwe
Zone B: Visitekaartje van de Veluwe
Zone C en C*: De stille, eindeloze Veluwe
Zone D en D*: De ongerepte en kwetsbare Veluwe
Bij de praktische uitwerking van de zones wordt gewerkt met twee hoofdprincipes:
• Maaswijdte
Hoe groter de maaswijdte, hoe kleiner de dichtheid aan paden en hoe groter de kernen van rust. Iedere zone heeft een eigen ideale maaswijdte.
• Typen recreatie en daarbij horende faciliteiten
In de methodiek is aangegeven welke recreatie in de verschillende zones is toegestaan en welke faciliteiten er voor recreanten aanwezig kunnen zijn.
Om de zonering in de natuurterreinen daadwerkelijk effectief te laten zijn, is het nemen van maatregelen nodig.
Categorieën zoneringsmaatregelen:
a. maaswijdte en toegankelijkheid – voorbeelden: aanpassen van paden, omleiding van paden tijdens broedseizoen, verbeteren pad-aanduiding, periodieke afsluiting terrein met borden, etc.
b. aanpassen routestructuren – voorbeelden: nieuwe routes realiseren, verleggen bestaande routes, bundeling van verschillende routes etc.
c. aanpassen openbare (zand)wegen, fietspaden en parkeerplaatsen – voorbeelden: afwaarderen (zand)wegen, verplaatsen parkeerplaatsen, aanpassen verharding, etc.
d. verplaatsen/aanpassen recreatieve voorzieningen – voorbeelden: aanpassen of verplaatsen hondenlosloopterrein, verplaatsen van picknicktafels naar zone A, etc.
e. realiseren nieuwe recreatieve voorzieningen – voorbeelden: een uitkijktoren om een afgesloten gebied te kunnen beleven, rolstoelpad, spartelvijver voor honden, etc.
f. communicatie en bebording – voorbeelden: infopanelen, borden met openstellingsbepalingen, gedragscampagnes, digitale apps, etc.
g. toezicht en handhaving – voorbeelden: ter begeleiding van genomen maatregelen en anders dan of aanvullend op regulier toezicht en handhaving
Van de inrichtingsmaatregelen valt het grootste deel onder ‘maaswijdte en toegankelijkheid’. Deze maatregelen zijn vooral bedoeld om meer en grotere gebieden van rust te creëren op die plekken en momenten waar de natuur gevoelig is voor verstoring door mensen. Het kan daarbij gaan om het omleiden, verleggen of weghalen van paden, om (tijdelijk) beperkte toegang van terreinen, etc.
Dit stuk is gebaseerd op de samenvatting van het concept recreatie-zoneringsplan Veluwe van de provincie Gelderland.
Het hele rapport over de concept recreatiezonering van de Veluwe is te vinden op: Recreatiezonering op de Veluwe – Sprekend Gelderland
Zie tevens het artikel over de recreatiezonering: https://heelsumsbeekdal.nl/recreatiezonering/(opent in een nieuwe tab)